Robocze teksty, przedstawiające koncepcję uspokojenia ruchu i ankietę w tej sprawie, zamieszczam niżej i z góry dziękuję za uwagi, szczególnie krytyczne.
Koncepcja uspokojenia ruchu na drogach gminnych na terenie gminy Izabelin
1. Potrzeba zmian:
Zgodnie z przyjętą „Strategią rozwoju gminy” powinna być prowadzona polityka zrównoważonego rozwoju, a zdecydowana większość inwestycji komunikacyjnych nastawiona jest na zaspokojenie potrzeb kierowców samochodów osobowych. Najbardziej szkodliwemu dla środowiska i dla bezpieczeństwa mieszkańców środkowi lokomocji przyznaje się w praktyce priorytet, z co jest zaprzeczeniem zrównoważonego rozwoju;
Utwardzanie licznych dróg gminnych destruktem bitumicznym, któremu zazwyczaj nie towarzyszą żadne środki uspokojenia ruchu, powoduje, że na tych jeździ się coraz wygodniej i coraz szybciej, natomiast są one coraz mniej przyjemne i bezpieczne dla pieszych. Na ulicach gruntownie remontowanych z zasady przewiduje się dwa szeroki (3 m), proste i równe pasy jezdni, zachęcające do szybkiej jazdy, jeden wąski chodnik i żadnego miejsca dla rowerów. Brak jakichkolwiek wyznaczonych miejsc parkingowych powoduje permanentne zastawianie chodnika przez samochody. Stawiane znaki ograniczenia prędkości do 40 km/h są powszechnie i bezkarnie ignorowane przez kierowców.
Na terenie gminy nie ma niemal żadnych udogodnień dla rowerzystów, mimo, że jest środek transportu często wykorzystywany przez mieszkańców, a jego potencjał jest daleki od optymalnego wykorzystania.
Znaki na drogach gminnych są zbyt liczne, często uszkodzone lub zasłonięte, niekonsekwentnie stosowane. Nie powoduje to licznych wypadków, ponieważ kierowcy bardziej niż nimi kierują się intuicją i zdrowym rozsądkiem, skutkuje jednak lekceważącym stosunkiem do wszelkiego oznakowania na tych drogach.
Przestrzeń publiczna w gminie to przede wszystkim drogi, w praktyce inwestycyjnej utożsamiane z jezdnią. W konsekwencji życie lokalnych społeczności – spacery, rozmowy, zabawa dzieci – odbywa się na jezdni, i to dodatku jezdni o dopuszczalnej i niejednokrotnie przekraczanej prędkości 50 km/h. Jakość estetyczna większości ulic gminnych jest niska, a próby jej poprawy przez mieszkańców napotykają na poważne trudności.
2. Charakter proponowanych zmian:
Większość wymienionych wyżej negatywnych zjawisk może być znacząco złagodzona poprzez uspokojenie ruchu na drogach gminnych. Hierarchia dróg jest klarowna: tras tranzytowych nie ma, rolę ulic rozprowadzających pełnią drogi powiatowe (3 Maja, Sierakowska, Fedorowicza, Lipkowska, Sienkiewicza), natomiast te gminne pełnią rolę dojazdową. Efektywne wprowadzenie strefy ograniczenia prędkości do 30 km/h, czyli odpowiednie oznakowanie pionowe i poziome oraz środki uspokojenia ruchu, powinny znacząco podnieść jakość życia mieszkańców. Na podstawie badań przeprowadzonych w kilku krajach można oczekiwać trzykrotnego zmniejszenia liczby wypadków, niemal dwukrotnego obniżenia poziomu hałasu, obniżenia emisji spalin (dwutlenku węgla o 15%, tlenku węgla o 45%, tlenku azotu o 40%). Efektem dotąd niebadanym, a u nas znaczącym, będzie mniejsze podnoszenie chmur kurzu. Uspokojenie ruchu powinno też przyczynić się do dużego wzrostu bezpieczeństwa i popularności jazdy rowerem, szczególnie jeśli będą mu towarzyszyły inne kroki w tym kierunku. Jednocześnie zastosowanie małej architektury otwiera szansę na poprawę estetyki tych dróg i zdecydowanego podniesienia komfortu korzystania z nich przez pieszych. Można liczyć na przynajmniej częściowe sfinansowanie tych elementów przez samych mieszkańców.
Efektywność tych działań zależy od dwóch czynników: na ile zmusimy kierowców do zredukowania prędkości i na ile ich do tego przekonamy. Pierwszemu celowi, poza samym ustaleniem prawnego ograniczenia i kontroli policyjnych, może służyć wiele sprawdzonych środków. Na ostatnim miejscu należą do nich stosowane u nas dość często podrzutowe progi spowalniające. Znacznie efektywniejsze jest esowanie toru jazdy za pomocą miejsc parkingowych i małej architektury, punktowe zwężenia jezdni i równorzędność wszystkich skrzyżowań w obrębie strefy. Drogim (więc możliwym do realizacji tylko w ramach planowych inwestycji), ale znakomitym instrumentem są wyniesione tarcze skrzyżowań i – stosowane przede wszystkim na wjazdach i wyjazdach ze strefy – wyniesione przejścia dla pieszych. Poza tymi miejscami i szczególnymi przypadkami nie wyznacza się przejść dla pieszych, mogą oni przekraczać jezdnię w każdym miejscu i mają pierwszeństwo przed wszystkimi pojazdami. Powinien być szerzej wprowadzony ruch jednokierunkowy z zachowaniem możliwości jazdy rowerem w obu kierunkach. Liczna obecność rowerzystów, zwłaszcza na owych ulicach jednokierunkowych, jest jednym z ważnych elementów uspokojenia ruchu, a jednocześnie jego prawdopodobną, zamierzoną konsekwencją.
Stosowanie tych instrumentów sprawi, że ulice w obrębie strefy będą wyglądały inaczej i nie będą zachęcały do szybszej jazdy. Każdy wjazd do strefy powinien być nie tylko oznakowany, ale też specjalnie wyróżniony dodatkowymi środkami uspokojenia ruchu. Jednolite zasady w całej strefie i ograniczenie do minimum oznakowania pionowego da kierowcom jasność obowiązujących tu zasad. Nie należy mimo to oczekiwać, że okoliczności te same w sobie zapewnią zrozumienie i dyscyplinę większości kierowców. Choć ograniczenie prędkości zwiększa wbrew pozorom przepustowość drogi, a wydłużenie czasu dojazdu do pracy wynosi średnio niespełna minutę, można oczekiwać sprzeciwów znacznej części kierowców. Dlatego niezbędne są konsultacje społeczne, prowadzone od samego początku, różnorodne, zakrojone na szeroką skalę i kontynuowane przez cały czas wdrażania projektu. Ich pierwszą częścią ma być ankieta komunikacyjna. Konieczne jest też powołanie społecznego zespołu doradczego oraz seria spotkań, zarówno ogólnogminnych, jak i w poszczególnych sołectwach.
Wspomniane wcześniej dodatkowe udogodnienia dla ruchu rowerowego to przede wszystkim możliwość bezpiecznej jazdy po ul. 3 Maja oraz bezpiecznego pozostawienia rowerów w kilku kluczowych punktach gminy. Rozwiązaniem drugiej kwestii byłyby zadaszone, U-kształtne stojaki przy najważniejszych przystankach autobusowych. Pierwszy cel można osiągnąć wprowadzając na chodnikach oznakowanie znakiem C-16 z tabliczką T-22. Jednocześnie należy stworzyć warunki dla przejęcia jak największej części ruchu rowerowego przez ulice równoległe do tej arterii (Krasińskiego, Lipkowska, Kurowskiego, Brzozowa).
3. Uwagi
Funkcjonująca przy Ministerstwie Infrastruktury Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego wdrożyła już ogólnokrajowy Program Uspokojenia Ruchu. Jego podstawą są doświadczenia zagraniczne (głównie brytyjskie i holenderskie), przeprowadzone tam badania, pilotażowa próba ich wdrożenia w dzielnicy Włostowice w Puławach („Miasteczko holenderskie”) oraz opracowany, na razie w formie roboczej, podręcznik. Opracowując prezentowaną tu koncepcję korzystałem z tych wszystkich źródeł, a także z własnych obserwacji z Niemiec, z doniesień nt. wprowadzania takich rozwiązań we Francji i we Włoszech, oglądu funkcjonowania stref 30 w dzielnicach Żoliborz i Bielany w Warszawie, a przede wszystkim z codziennego doświadczenia w korzystaniu z naszych dróg gminnych jako pieszy, rowerzysta i kierowca.
Ankieta:
I. Poniższe wyjaśnienia nie są propozycją formy pytań ankiety, lecz jedynie uszczegółowieniem jej tematyki. Ostateczna treść musi być opracowana i przedyskutowana z udziałem specjalistów, a następnie przedstawiona Radzie Gminy lub jednej z jej komisji celem zgłoszenia uwag i poprawek. Mogę uzyskać nieodpłatną fachową pomoc zarówno ze strony ekspertów od organizacji ruchu, jak i socjologa zajmującego się projektowaniem i analizowaniem ankiet.
II. Proponowana treść ankiety:
Ankieta powinna być poprzedzona wstępem wyjaśniającym ograniczone możliwości gminy (finansowe, prawne itd.) oraz przyjętą strategię, ukierunkowaną na zmniejszenie udziału podróży własnym samochodem na rzecz innych środków transportu oraz uzasadnienie takiej polityki.
Ankieta zawierałaby łącznie około 10 pytań, na każde byłoby kilka proponowanych odpowiedzi oraz możliwość dopisania własnej spoza listy (z ograniczeniem liczby znaków np. do 100). W pytaniach 1.d., 1.e. i 2.b trzeba dopuścić swobodny wybór, natomiast pytanie 4. mają charakter zamknięty. Na końcu powinna być osobna rubryka pt. uwagi z ograniczoną objętością (wydzielone pole na kartce, 1000 znaków). Cała ankieta musi się zmieścić na jednej kartce formatu A4. Odpowiedzi udzielone w formie papierowej należy wprowadzić do komputera – jeżeli nie byłoby innej możliwości, mogę to zrobić sam.
1. osoba ankietowana: a. przybliżone miejsce zamieszkania, b. przybliżony wiek, c. zawód, e. (ewentualnie) stan zdrowia wpływający na możliwości poruszania się.
2. podróże (ponad 500 m) odbywane przynajmniej raz na tydzień: a. częstotliwość (1-3, 4-7, częściej), b. cel (przybliżony adres), c. środek lokomocji (pieszo, rowerem, autobusem, samochodem), d. zależność od pory roku (cały rok, bez zimy);
3. bariery komunikacyjne:
a. pieszych: brak lub zła jakość chodnika (wąski, słupy na środku, nieodśnieżony), przejść dla pieszych, obecność rowerów i parkujących samochodów na chodniku, prędkość i natężenie ruchu na ulicach gminnych;
b. pasażerów komunikacji publicznej: częstotliwość i punktualność autobusów, tłok, czas dotarcia do przystanku, możliwości przesiadki, jakość wiaty, trudności przy wsiadaniu / wysiadaniu;
c. rowerzystów: konieczność jazdy ruchliwą jednią (zagrożenie), konieczność jazdy substandardową ścieżką (tempo i wygoda jazdy), okrężne trasy, brak lub złe stojaki (możliwość bezpiecznego zapięcia roweru, odległość od wejścia, zadaszenie), czy rower jest potencjalnym środkiem lokomocji wewnątrz gminy
d. kierowców: dozwolona prędkość, przepustowość skrzyżowań, nieprzepisowa lub nieumiejętna jazda innych kierowców, liczba i jakość miejsc parkingowych, jakość nawierzchni.
4. Czy ulica, przy której mieszkasz, powinna być objęta strefą ograniczenia prędkości do 30 km/h i uspokojeniem ruchu? tak / nie / nie mam zdania
III. Uwagi
Na rzetelność wyników ankiety wpływa przede wszystkim reprezentatywność i wielkość próby. Dlatego wskazane jest jej upowszechnienie (informacja oraz sama ankieta) i zbieranie głosów w różnych formach.
Informacja: witryna gminy, forum internetowe, „Listy do Sąsiada”, „Kocham Kampinos”, plakaty informacyjne, imienna prośba o wypełnienie ankiety skierowana do wszystkich radnych i członków rad sołeckich;
Pobieranie kwestionariusza: witryna gminy, forum internetowe (forma elektroniczna), „Listy do Sąsiada” i „Kocham Kampinos” (wkładki do pisma), kolportaż samych ankiet w tych samych miejscach, co „Listy do Sąsiada”, w szkole, w Zakładzie dla Niewidomych, ewentualnie w parafiach;
Zbieranie: wypełnianie online, wysyłanie na adres np.
ankieta.kom@izabelin.pl (w formie elektronicznej),wysyłanie pocztą na adres Urzędu Gminy z odpowiednim dopiskiem, wrzucanie do skrzynki w Urzędzie Gminy i w szkole, poczta.
Poza samą ankietą wraz ze wstępem powinny być dostępne na stronie internetowej gminy (w formie elektronicznej) oraz w samym Urzędzie Gminy (w formie drukowanej) obszerniejsze wyjaśnienia.
Wyniki ankiety powinny być poddane analizie przez fachowca oraz częściowo zweryfikowane np. poprzez sondażowe zmierzenie ruchu rowerowego i samochodowego w kilku punktach i porach dnia, uzyskanie od ZTM informacji o liczbie pasażerów linii 708, 712 i 110, szczególnie w godzinach szczytu, zbadanie struktury dojazdów do szkoły i do Urzędu Gminy, uzyskanie od policji danych o wypadkach na terenie gminy. Dopiero zabranie tych wszystkich danych da rzetelną wiedzę o potrzebach i uwarunkowaniach komunikacyjnych.
Zaloguj 
Zarejestruj
FAQ
Szukaj
